Ханнык ыһыах көрө-нара, күүс былдьаһыыта, хары баттаһыыта, хол холоһуута, үтүө киһи уйана-хатана, үтүөтэ-мөкүтэ, дьолуота-соргута биллэр илии-атах оонньуута суох барбытай? “Тоҕус томтор оонньуулара” өссө 2003 сыллаахтан саҕалаан, бэрт элбэх ыспасымыан кыттыылаах үгүс киһи сэҥээриитин күн баччаҕа диэри ылар.

Устуоруйа быыһын сэгэтэн көрдөххө, 2003 сыллаахха Мааны Маҕаайы алааһыгар аан бастакытын ыһыах ыһыллыытыгар, бэрт үгүс мөккүөрүнэн тэриллибит тоҕус түһүмэхтээх “Тоҕус томтор оонньуулара” тэриллибитэ. Оччотооҕуга улуус баһылыгын социальнай боппуруостарга солбуйааччы Альбина Иустинова, успуорт отделын начаалынньыга Николай Гуляев уонна исписэлиис Михаил Игнатьев көҕүлээһиннэринэн тэриллибитэ. Ол кэмтэн ылата элбэх сыл элэҥнээн ааста, онтон 2014 сылтан саҕалаан билигин Чурапчы улууһун Аҕа баһылыга Степан Саргыдаев быһаччы өйөбүлүнэн “Тоҕус томтор оонньуулара” биир дойдулаахпыт, “Мистер Норд” анал аат хаһаайына, өрөспүүбүлүкэҕэ ыытыллыбыт “Үрүҥ Уолан” күрэх муҥутуур кыайыылааҕа, Салехард куорат курдук ыраах дойдуга, сахалар лаппа кыахтаахтарын итэҕэппин Степан Алексеев сырдык кэриэһигэр, быйыл үбүлүөйүнэй ыһыахха Х-с төгүлүн ыытыллан саҕаланна.

Быйылгы күрэхтэһиигэ барыта холбоон 10 ыспарсымыан кыттыыны ыла сылдьар, кинилэр истэригэр Чурапчы улууһуттан 2022 сыллааҕы “Тоҕус томтор оонньуулар” кыайыылаахтара Павел Друзьянов, элбэҕи эрэннэрэр ыччаттарбыт Ньургун Лавров, Юрий Копырин, Дьулустан Калачев, Томпо сымса ыччаттара Альберт Гурьев, Алаҕартан тардыылаах Алексей Протодьяконов, Талах курдаах Таатта ааттааҕа Архан Максимов, Бүтэй Бүлүү боотура Дмитрий Петров, Чурапчы көрөөччүлэригэр таптаппыт Муома хоһууна, Хадаартан тардыылаах Алексей Ефимов уонна Дойду бэрэсидьиэнэ Владимир Путинтан хорсунун иһин мэтээллээх, анал байыаннай дьайыы кыттыылааҕа, Орто Халыма байыаһа Алексей Явловскай.

Урукку сылларга бу оонньууларга чөмпүйүөннээбит Мерсияз Пахомов, Любомир Николаев, Иван Белолюбскай, Рустам Ксенофонтов, Дмитрий Попов, Егор Филиппов, Владимир Федоров, Павел Друзьянов о.д.а. ааттаах-суоллаах ыспарсымыаннар таһымнарыгар быйыл 10 бөҕөс кыттыыны ылла. Тэҥ баайыылаах уолаттар буолан, эрдэттэн ким кыайыан сөбүн туһунан сылыктааһын суоҕа, ону ааһан көрүҥнэр аайы саҥаттан-саҥа ааттар күөрэйэн испиттэрэ, бэрт кыһыылаах кыайтарыылаах, алҕас сыыһа-халты туттааһыннар кыайан да иһэр ыспарсымыаны ыраахха диэри хаалларар түгэннэри бүгүн бука бары илэ харахпытынан көрөн, эт кулгаахпытынан истэн кэллибит.

Бастакы күн түмүгүн билиһиннэрдэххэ, тутум эргииригэр:

1 миэстэ – Павел Друзьянов (Чурапчы, 55 эргиир);

2 миэстэ – Дмитрий Петров (Бүлүү, 54 эргиир);

3 миэстэ – Юрий Копырин (Чурапчы, 54 эргиир).

Бэрэмэдэйдээх сүүрүүгэ (80 киилэ ыйааһыннаах):

1 миэстэ – Дьулустан Калачев (Чурапчы, 16 сөк.75 дэһээтэй);

2 миэстэ – Ньургун Лавров (Чурапчы, 16 сөк.94 дэһ);

3 миэстэ – Алексей Протодьяконов (Муома, 16 сөк.97 дэһ).

Мас тардыһыытыгар:

1 миэстэ – Павел Друзьянов (Чурапчы);

2 миэстэ – Альберт Гурьев (Томпо);

3 миэстэ – Юрий Копырин (Чурапчы).

400 миэтэрэҕэ сүүрүү:

1 миэстэ – Дьулустан Калачев (Чурапчы, бириэмэтэ 54 сөк.59 дэһээтэй);

2 миэстэ – Алексей Протодьяконов (Муома, 55 сөк. 12 дэһ);

3 миэстэ – Алексей Ефимов (Муома, 55 сөк. 50 дэһ).

Иккис куннэ ыытыллыбыт күрэхтэһии көрүҥнэринэн түмүгүн иһитиннэрдэххэ, кулун тардыһыытыгар:

1 миэстэ – Дмитрий Петров (Бүлүү);

2 миэстэ – Альберт Гурьев (Томпо);

3 миэстэ – Дьулустан Калачев (Чурапчы).

Төрүт оҕунан ытыы көрүҥэр, 40 миэтэрэҕэ:

1 миэстэ – Алексей Явловскай (Орто Халыма);

2 миэстэ – Альберт Гурьев (Томпо);

3 миэстэ – Юрий Копырин (Чурапчы).

Тоҕус туос ыстаныыга:

1 миэстэ – Ньургун Лавров (Чурапчы, көрдөрүүтэ 32м02см);

2 миэстэ – Алексей Протодьяконов (Томпо, 31м03см);

3 миэстэ – Павел Друзьянов (Чурапчы, 29м90см).

Хапсаҕайга:

1 миэстэ – Дьулустан Калачев (Чурапчы);

2 миэстэ – Альберт Гурьев (Томпо);

3 миэстэ – Дмитрий Петров (Бүлүү).

115 киилэ ыйааһыннаах бэрэбинэни көтөҕүүгэ:

1 миэстэ – Дмитрий Петров (Бүлүү, 350 миэтэрэ);

2 миэстэ – Альберт Гурьев (Томпо);

3 миэстэ – Алексей Протодьяконов (Томпо).

Инньэ гынан тоҕус көрүҥ түмүгүнэн уопсай очукуоларын ааҕан таһаардахха:

1 миэстэ – Чурапчы Сылаҥыттан Павел Друзьянов буолла уонна 500 тыһыынча суумманан наҕараадаланна;

2 миэстэҕэ – Чурапчы нэһилиэгиттэн Дьулустан Калачев таҕыста уонна 300 тыһыынча суумманан бириэмийэлэннэ;

3-с бочуоттаах миэстэҕэ – Томпоттон Алексей Протодьяконов тигистэ итиэннэ 150 тыһыынча суумманы тутта.

Онтон атын ыспарсымыаннарга Степан Алексеев аймахтара сыаналаах бириистэри, сүрүн успуонсардар ааттарыттан туттардылар, кыайыылаахтары Чурапчы улууһун Аҕа баһылыга Степан Саргыдаев, Чурапчы нэһилиэгин баһылыга Владимир Сивцев эҕэрдэлээтилэр.

Сэмэн ЖЕНДРИНСКЭЙ, "Сана Олох"

Ааптар хаартыскаҕа түһэриитэ